Literatura Popularnonaukowa – nowości (2022)

LITERATURA POPULARNONAUKOWA

odrzucenie

Poradź sobie z odrzuceniem. I odzyskaj własne życie!

Najprawdopodobniej każdy doświadczył go przynajmniej raz w swoim życiu. Bliscy zapomnieli o twoich urodzinach. Nie zaproszono cię na imprezę klasową. Zostałeś wybrany jako ostatni do składu drużyny na WF-ie. Nikt nie poprosił cię do tańca. Dziwnym trafem zabrakło dla ciebie miejsca w autokarze na wycieczce szkolnej. Nikt nie zalajkował twojego ostatniego posta. Znajomy miał zadzwonić, a telefon milczy. Właśnie dostałeś wypowiedzenie z pracy…

Czy czujesz, że takie sytuacje przytrafiają ci się częściej niż innym? Że nikt cię nie rozumie i nie akceptuje? Więcej, że spotykasz się z odrzuceniem nawet ze strony najbliższych?

Coraz więcej osób cierpi z powodu braku przynależności i uznania. Agata Adaszyńska-Blacha mierzyła się z tym poczuciem od dziecka aż do dorosłości – poniżanie ze strony rówieśników, nauczycieli, zdrada ze strony przyjaciółki. A jednak w wierze znalazła sposób, by znaleźć w sobie siłę, zaakceptować samą siebie i wypełnić ciemną pustkę w życiu.

Michał Kuś, psycholog i psychoterapeuta, pokazuje, jak dzięki prostym sugestiom oraz ćwiczeniom osiągnąć wewnętrzną spójność w wymiarach fizycznym, psychicznym i duchowym, oraz spróbować odkryć sens zdarzeń, które nas spotykają.

Aron Elaine N. Wysoko wrażliwe dziecko: jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie? Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2022

wysoko wrazliwe dziecko jak zrozumiec dziecko

Wysoko wrażliwe dzieci stanowią od piętnastu do dwudziestu procent wszystkich dzieci. Urodziły się z bardzo czułym i szybko reagującym układem nerwowym, co niesie za sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Takie dzieci cechują się kreatywnością, intuicją, zaskakującą mądrością i empatią, ale jednocześnie niezwykle łatwo je przytłoczyć nadmiarem bodźców, nagłymi zmianami, krytyką bądź nieszczęściami innych.

W zależności od temperamentu niektóre wysoko wrażliwe dzieci są aktywne, emocjonalne i wymagające, inne zaś są spokojne i skryte oraz nie sprawiają większych problemów wychowawczych. Wszystkie jednak muszą być wychowywane ze zrozumieniem, aby mogły poznać swoją wyjątkowość i nauczyć się czerpać z niej korzyści w dorosłym życiu. Niestety błędy wychowawcze dorosłych – wynikające z niezrozumienia i niewiedzy – łatwo mogą doprowadzić do wielu poważnych i negatywnych skutków, z którymi dziecku będzie niezwykle trudno sobie poradzić. Z takimi sytuacjami bardzo często spotykała się w swojej pracy Elaine Aron i dlatego – jako wybitna specjalistka i pionierka tej dziedziny – napisała praktyczny poradnik, który pomoże rodzicom, nauczycielom i opiekunom:

zrozumieć wysoko wrażliwe dziecko i jego potrzeby;
poradzić sobie z wyzwaniami związanymi z wychowywaniem takiego dziecka;
wprowadzić w życie cztery podstawowe zasady mądrego i skutecznego rodzicielstwa;
pomóc wysoko wrażliwemu dziecku funkcjonować w mało wrażliwym, a bardzo przytłaczającym świecie;
zadbać o to, by nauka i kontakty z rówieśnikami sprawiały dziecku radość, a nie stanowiły źródło stresu;
przystosować dziecko do zmian i radzenia sobie z nadmiernym pobudzeniem;
uświadomić dziecku, że wysoka wrażliwość jest darem, a nie ograniczeniem;
wychować dziecko na szczęśliwego, zdrowego i silnego – wysoko wrażliwego – dorosłego.

zaby w smietanie czyli stanislaw bareja

Stanisław Bareja to nasze dobro narodowe. Wiele dialogów z jego filmów na stałe weszło do naszego języka, w dzisiejszej rzeczywistości tropimy „bareizmy” lub wzdychamy: „jak u Barei”. Jego talent zrealizował się w komediach: Miś, Brunet wieczorową porą, Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz czy serialu Alternatywy 4, które w pełni zasługują na miano kultowych. Katarzyna Bareja, córka Stanisława, filmoznawczyni, psychoterapeutka, sięgając po niepublikowane fragmenty rodzinnych pamiętników i prywatne listy, ukazuje życie Barejów widziane niejako „od kuchni” (notabene – miejsca, w którym najczęściej można było zastać jej ojca). Z czułością przedstawia sylwetkę reżysera w licznych anegdotach, oferując Czytelnikowi ciepły, rodzinny portret.

Bernardyn Piotr. Hongkong: powiedz, że kochasz Chiny. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2022

hongkong powiedz ze kochasz chiny

Historia współczesnego Hongkongu rozpoczyna się w połowie XIX wieku wraz z przybyciem Brytyjczyków. Od tego momentu kilka rybackich wiosek przekształca się stopniowo w gospodarczą metropolię, którą znamy.

Piotr Bernardyn, długoletni korespondent i komentator spraw azjatyckich, był naocznym świadkiem wielomilionowych protestów, które wybuchły w Hongkongu w 2019 roku. Opisuje, jak protestujący dewastowali miasto, jak głosowali przez internet podczas ulicznych zamieszek i jak niczym z krewnymi kłócili się z lokalną policją. Aby zrozumieć przyczyny tych wydarzeń, przybliża nam sto pięćdziesiąt lat historii Hongkongu, pokazując inne oblicze miasta kojarzonego z pragmatyzmem i zarabianiem pieniędzy.

Wszystko po to, by uchwycić charakter miejsca, które – jak by się zdawało – ma w swojej naturze tymczasowość. Bernardyn tworzy niezwykły obraz miasta, ale przede wszystkim jego mieszkańców, którzy wciąż zmagają się z odpowiedzią na pytanie o to, co to znaczy być Hongkończykiem.

Dziewit-Meller Anna. Darcie pierza. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2022

darcie pierza

Bezwzględnie szczere teksty Anny Dziewit-Meller, które swoją aktualnością trafiają w samo sedno. Pisarka na piedestale stawia kobiety. Zwraca uwagę na ich sprawczość, siłę, cielesność, ale i powraca do historii, w której były zbyt często pomijane pomimo istotnych osiągnięć. Pisze też o kwestiach mniej lub bardziej dotyczących nas wszystkich – tolerancji, walce o demokrację, postprawdzie, ruchach antyszczepionkowców, kulturze pracoholizmu czy konieczności nowego spojrzenia na świat, które zdeterminowała pandemia.

Anna Dziewit-Meller nie pomija również osobistych wątków – począwszy od przyglądania się swojej śląskości, wspominanie rockandrollowej przeszłości aż po (nie)miłość do Polski i uczenie się nudy.

Egill Bjarnason. Wielka historia małej wyspy: jak Islandia zmieniła świat. Kraków: "Znak", 2022

wielka historia malej wyspy jak

Lektura obowiązkowa dla każdego, kto marzy o podróży na Islandię.

Kiedy 1200 lat temu wódz Wikingów Ingólfur Arnarson osiadł statkiem na mieliźnie na środku północnego Atlantyku, nie wiedział, że odkrył wyspę, która na zawsze zmieni świat.

To właśnie tam powstał naród, który po cichu odegrał kluczową rolę w kształtowaniu świata, jaki znamy. Zaczynając choćby od tego, że to Islandczycy (a nie Kolumb) pierwsi odkryli Amerykę, ale są zbyt skromni, żeby mówić o tym głośno.

Gdyby nie Islandia, Avengersi nie mieliby Thora, człowiek nie postawiłby stopy na Księżycu, a Tolkien nigdy nie napisałby "Władcy Pierścieni" i być może nie doszłoby do wybuchu Rewolucji Francuskiej.

"Wielka historia małej wyspy" jest pełna niezwykłych opowieści przedstawiających dzieje tego fascynującego kraju, który stał się jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc.

Islandia niezmiennie jest marzeniem podróżników. Ta mała wyspa na „końcu świata” to nie tylko oszałamiające widoki, wulkany, gejzery, lodowce, zorze polarne i czerwone domki w Reykjaviku. To również miejsce, gdzie doszło do pierwszego strajku kobiet, przywódcy mocarstw debatują o losach świata podczas spotkań w nawiedzonym domu, a najstarszy na świecie parlament usunął z alfabetu literę „z” (z wyjątkiem słowa „pizza” oczywiście).

Poznaj niesamowitą historię Islandii i jej mieszkańców.

Ernaux Annie. Lata. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2022

lata

Annie Ernaux to bez wątpienia jedna z najważniejszych współczesnych pisarek francuskich, a jej autobiograficzne "Lata" po raz pierwszy ukazują się po polsku.

„Czy byłabym szczęśliwsza, mając inne życie?” – zdaje się stale pytać Ernaux, prowadząc nas przez kolejne dekady swej biografii, które w mistrzowskim laboratorium jej prozy stają się zarazem biografią całego pokolenia. Od czasów niedostatku po lata kapitalistycznego przesytu. Od powojennej młodości, kiedy rytm życia w małym normandzkim miasteczku wyznaczały święta religijne, po dorosłość, kiedy z religijną gorliwością czytało się Simone de Beauvoir. Od wstydu wychowania w robotniczej rodzinie po wstydliwe przyjemności klasy średniej. A wszystko to na tle wielkiej historii, której motywem przewodnim było wyzwolenie. Wyzwolenie polityczne, wyzwolenie seksualne, wyzwolenie z klasowych ograniczeń. Ernaux mierzy się z zagadnieniami rewolucji obyczajowej, postępującego konsumpcjonizmu i sekularyzacji, przywołuje przełomowe momenty dla historii Francji i Europy. „Chciałabym te liczne obrazy siebie, rozdzielone, niezsynchronizowane, połączyć nicią opowieści o swojej egzystencji od narodzin w czasie II wojny światowej aż do dzisiaj. O istnieniu poszczególnym, lecz jednocześnie wtopionym w historię pokolenia”.

Choć Ernaux boleśnie odsłania własne korzenie, udaje się jej zachować dystans, a dzięki brawurowej formie literackiej i wielkiej pisarskiej odwadze oddaje czytelnikom dzieło wybitne i kompletne – opowieść o sobie, konkretnej kobiecie, i o całej generacji, o każdym z nas.

Ewart Ewa. Rozmowy ze śmiercią. Warszawa: Czerwone i Czarne, 2022

rozmowy ze smiercia

Dziesięć niezwykłych rozmów Ewy Ewart, które przełamują temat tabu, jakim jest śmierć. Ze swoimi rozmówcami rozmawia o życiu po życiu, reinkarnacji, śpiączce, śmierci klinicznej, psychodelikach, snach, hipnozie i podróżach poza ciało, a także o trudnych tematach samobójstwa i śmierci dzieci.

Jak pisze Ewa Ewart: Zapraszam do rozmowy o tym, o czym mówić nie chcemy, czyli o śmierci. Wzbudza w nas strach, często panikę, irracjonalnie zaklinamy rzeczywistość i chcemy wierzyć, że śmierć przydarza się innym. A przecież śmierć to najpewniejszy element każdego życia. Rozmawiam z psychologami, lekarzami,artystami, buddystami i egzorcystami oraz z ludźmi, którzy wrócili do nas z tamtej strony. Wspólnie zmierzymy się z procesem przemijania i odchodzenia. Zapraszam na fascynującą podróż do krainy po drugiej stronie lęku.

churchill i stalin toksyczni

To obszerne opracowanie oparte na dokumentach z archiwów rosyjskich przedstawia burzliwe stosunki między sowieckim dyktatorem Józefem Stalinem a brytyjskim premierem Winstonem Churchillem. Podkreśla tajną korespondencję między dwoma przywódcami, rejestruje ich spotkania i rozmowy w Moskwie oraz na szczytach w Teheranie, Jałcie i Poczdamie, a także ujawnia poufne komunikaty Stalina i jego dyplomatów.

Książka została opracowana przez trzech czołowych rosyjskich i brytyjskich historyków drugiej wojny światowej. Ich narracja w pouczający sposób łączy historię wojskową i polityczną, analizę dokumentalną i biografię. Ujawnia, jak Stalin i Churchill spierali się i współpracowali, aby osiągnąć zwycięstwo, i pokazuje głębokie osobiste relacje między tymi dwoma wielkimi osobistościami, a także dzielące ich olbrzymie różnice polityczne. Ci dwaj przywódcy, nawet gdy Wielki Sojusz upadł po wojnie, zachowali dla siebie szacunek i przywiązanie.

W dokumentach pojawiają się także inne ważne osobistości z czasów wojny – prezydent Roosevelt, ministrowie spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii i ZSRR, Antoni Eden i Wiaczesław Mołotow, ambasador radziecki w Londynie, Iwan Majski, oraz ambasador USA w Moskwie, Averell Harriman. Z tym fascynującym dokumentalnym zapisem łączy się szczegółowa narracja i komentarz na temat relacji Stalin–Churchill w kontekście stosunków anglo-sowieckich w czasie wojny i polityki Wielkiego Sojuszu. Książka, która spodoba się wszystkim zainteresowanym Churchillem i Stalinem oraz polityką i dyplomacją II wojny światowej.

Gillbro Johanna. Zrozum swoją skórę. Białystok: Wydawnictwo Kobiece, 2020

zrozum swoja skore fakty mity

Myślisz, że:

woda pitna nada twojej skórze blasku?
im więcej produktów do pielęgnacji, tym gładsza cera?
ekologiczne i naturalne kosmetyki są skuteczniejsze?
oczyszczanie skóry każdego ranka jest konieczne?
wszelkie bakterie są twoim wrogiem?

Pomyśl jeszcze raz! Oto kompleksowy przewodnik na temat pielęgnacji skóry, dzięki któremu dowiesz się, jak analizować własną cerę i odpowiednio o nią zadbać. Johanna Gillbro, doświadczona dermatolożka, podpowiada, jak skutecznie dobrać produkty do pielęgnacji twojej skóry, aby osiągnąć najlepsze efekty – nie dając się nabrać na reklamowe slogany i nie wydając majątku na kolejne maści, kremy i toniki.

Zrozum swoją skórę i zadbaj o nią, dokonując świadomych wyborów i zapewniając jej odpowiednią troskę!

Gogola Weronika. UFO nad Bratysławą. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2021

ufo nad bratyslawa

Kraj nad trzema morzami, z których tylko jedno jest prawdziwe, a i tak nie ma do niego bezpośredniego dostępu. Ojczyzna Nocnego Króla i Janosika. Miejsce, w którym zawsze biorą górę okoliczności – te, które sprawiły, że Słowacy przez tysiąc lat byli w madziarskiej niewoli, że podporządkowali się III Rzeszy, że na dziesięciolecia zostali za żelazną kurtyną.

"Ufo nad Bratysławą" to bardzo osobista i bardzo zabawna książka o kraju za naszą południową granicą. Weronika Gogola z poczuciem humoru i wielką sympatią przygląda się swojej przybranej matczyźnie. Dużo tu o słowackiej polityce, bo w tym niewielkim kraju nie ma dokąd przed nią uciec. Jest więc niesławny Mečiar i jego następca Fico, są rolnicy, którzy założyli partię „Mamy dość!”, są organizatorzy protestów, które wybuchły po zamordowaniu młodego dziennikarza i jego narzeczonej, oraz nowa prezydentka, która niczym Janosik wreszcie zaprowadzi upragniony porządek. Autorka zabiera nas w szaloną podróż po kraju, w którym powstał musical o Janie Pawle II, gdzie organizuje się turniej kopania grobów dla zawodników z państw Grupy Wyszehradzkiej i skąd można po śmierci polecieć w kosmos.

sezon na zdrowie jak nie chorowac

Nawet jeśli od czasu do czasu sprawdzasz skład ulubionych produktów w poszukiwaniu złowrogich „E” albo zastanawiasz się, jak to możliwe, że w pobliskim warzywniaku w lutym są takie ładne pomidory, to i tak niemal na pewno nie unikniesz pułapki, jaką zastawiła na nas współczesna cywilizacja: żyjemy w toksycznym świecie. I ten świat krok po kroku nas zabija.

Brytyjska lekarka – dr Jenny Goodman – znalazła na to receptę.

Na kartach swojej książki przystępnie i konkretnie, ale odwołując się do zdobyczy nauki i medycyny, prowadzi czytelnika w kierunku zdrowego życia. Dowiesz się z niej między innymi: jak dostosować dietę do pór roku oraz swojego wieku? Czy i jakie suplementy diety stosować? Czy przyjmować witaminę D? Jak pomóc swojemu organizmowi w pozbywaniu się toksyn? Czy sport to rzeczywiście zdrowie?

Nie daj się więcej truć. Rozpocznij sezon na zdrowie.

Kienzler Iwona. Królowie życia PRL-u: czerwoni książęta, playboye, towarzysze. Warszawa: "Lira", 2022

krolowie zycia prl u czerwoni ksiazeta playboye

Kogo nazywano „Czerwonym Księciem”? Kim był serialowy bohater wszech czasów? Kto uchodził za najsłynniejszego erotomana PRL-u?

W czasach wszechobecnej szarzyzny PRL-u celebryci, kochani przez tłumy i rozpieszczani przez władzę, jawili się przeciętnemu obywatelowi niczym rajskie ptaki, istni królowie życia. Na temat owych sław krążyły rozmaite, często rozdęte do granic absurdu, a nawet krzywdzące plotki, czego na własnej skórze doświadczył niejeden z nich.

Iwona Kienzler snuje opowieść o politykach, artystach, dziennikarzach i sportowcach, zarówno tych powszechnie uwielbianych, jak i tych znienawidzonych ze względu na przynależność partyjną, czy oskarżanych o zaprzedanie się systemowi.
Cyrankiewicz, Sokorski, Łomnicki, Mikulski, Jaroszewicz, Ciszewski, Komar, Głowacki – w najnowszej książce Królowie życia PRL-u oglądamy ich z zupełnie innej niż dotąd, nieznanej strony.

Kubisiowska Katarzyna. Vetulani: piękny umysł, dzikie serce. Kraków: "Znak", 2022

vetulani piekny umysl

Wybitny neurobiolog, ateista, prowokator, zwolennik legalizacji marihuany.

Pierwsza biografia Jerzego Vetulaniego.

2 marca 2017 roku zostaje ranny w wypadku na przejściu dla pieszych. Nie odzyska już przytomności. Umiera po pięciu tygodniach.

Rok wcześniej mówi: „Warto żyć tak długo, jak długo jesteśmy w stanie myśleć, jak długo pracuje nasz mózg”.

Kocha wprawiać innych w osłupienie. Dla niego „życie jest wrzodem na ciele Wszechświata”, ale bada je, poznaje i uczy o nim.

Vetulani całe życie związany jest z Krakowem. To on współtworzy Piwnicę pod Baranami i staje się jedną z legend tego miejsca. W krakowskim Instytucie Farmakologii Polskiej Akademii Nauk rozwija naukową karierę.

Walczy o rzeczy ważne. O wolność w opozycji demokratycznej. O prawa kobiet. O prawa społeczności LGBT+. O legalizację marihuany do celów medycznych.

Nikogo, kto się z nim styka, nie pozostawia obojętnym. Studenci go uwielbiają, a świat nauki i podziwia, i krytykuje.

A wszystko to zaczyna się w 1965 roku, gdy jego brat tonie podczas spływu kajakowego. Jerzy jest wstrząśnięty, ale właśnie ta śmierć mobilizuje go do obrony doktoratu. Kariera naukowa rozpędzi się w sposób imponujący. Vetulani zostanie jednym z najczęściej cytowanych polskich naukowców w dziedzinie biomedycyny.

A może zaczyna się wcześniej, gdy jako dziecko podczas ponurych lat niemieckiej okupacji jeździ wąskotorówką do Kocmyrzowa, by łapać motyle?

bieszczady pelne wrazen

Najlepszy relaks? Oczywiście aktywnie!

Activebook to przewodnik dla tych, którzy w ruchu odpoczywają najlepiej. Dla uprawiających sport, dla szukających nowych doznań, dla wszystkich pełnych energii. Jeśli nie lubisz siedzieć w miejscu i chcesz zacząć wypoczywać intensywniej - ten przewodnik jest właśnie dla Ciebie!

Bieszczady pełne wrażeń

Rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady? Tak! Na pewno jednak warto zabrać ze sobą dobre buty, rower i kilka innych rzeczy, w tym ten przewodnik, które wydatnie pomogą nam w zwiedzaniu regionu i odkrywaniu jego atrakcji. Przekonamy się, że Bieszczady to nie "tylko" piękne połoniny i przepastne lasy, zaciszne zatoki Jeziora Solińskiego, drewniane cerkwie i opuszczone bojkowskie wsie. Znajdziemy tu zaskakujące ciekawostki krajoznawcze, lokalne galerie i muzea, weźmiemy udział w żywiołowych wydarzeniach artystycznych, a okrasą dla naszych przeżyć będą regionalne kulinaria. A komu znudzi się wędrowanie lub pedałowanie, może wsiąść na konia lub na kajak, by zobaczyć Bieszczady z innej niż zwykle perspektywy. Listy "alternatywnych" atrakcji dopełniają widokowe loty paralotniami i szybowcami, przejażdżka słynną wąskotorówką, bushcraft, wędkowanie, podglądanie żubrów i... obserwacje nocnego nieba. Jeśli aktywnie - to tylko w Bieszczady!

trasy piesze
trasy rowerowe
atrakcje dla aktywnych

Michalski Marcin. 81:1: opowieści z Wysp Owczych. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2021

81 1 opowiesci z wysp owczych

81:1 to niezwykła reporterska etiuda na cztery ręce o osiemnastu punktach wulkanicznych na północy Atlantyku, stanowiących archipelag Wysp Owczych. Marcin Michalski i Maciej Wasielewski odwiedzają jeden z najmniej znanych zakątków świata, a z pewnością najmniej znany i najmniej opisany kraj Europy, położony w pozostającym pod duńską jurysdykcją trójkącie między Szkocją, Islandią a Skandynawią.

Historia, ekonomia, polityka, kultura, a przede wszystkim mentalność Farerów przedstawiona jest w formie reporterskich obrazków i barwnych anegdot. Nie brak tu zarówno zaskakujących danych statystycznych i encyklopedycznych, fascynujących ciekawostek, jak i opisów przygód samych autorów oraz portretów napotkanych przez nich nietuzinkowych postaci.

81:1. Opowieści z Wysp Owczych to znakomita okazja, by poznać ojczyznę farerskich szczypiornistek, które pokonały albańską reprezentację, doprowadzając do tytułowego wyniku

Olkowicz Katarzyna. A tam, cicho być!: biografia Bohdana Smolenia. Poznań : Rebis, 2022

a tam cicho byc biografia bohdana

Blaski i cienie życia Bohdana Smolenia.

Trudno znaleźć osobę tak pełną skrajności jak Bohdan Smoleń – jeden z największych artystów polskiej sceny. Utalentowany kabareciarz i aktor. Miłośnik zwierząt stroniący od ludzi. Postać komiczna i tragiczna zarazem.

Wraz z Zenonem Laskowikiem stworzył niezapomniany duet w poznańskim kabarecie Tey, budząc salwy śmiechu jak Polska długa i szeroka. Przez lata wywoływał uśmiech na ustach milionów rodaków. Blask sceny nie docierał jednak do jego życia prywatnego. A ono toczyło się w cieniu ogromnych tragedii – śmierci syna i żony.

A tam, cicho być! to biografia człowieka budzącego wiele kontrowersji, od zachwytów po żal i gorycz. Człowieka, który potrafił być dobry, ale i przykry dla osób dla niego ważnych. Angażującego się, by za chwilę od zbyt bliskich relacji uciekać. W ostatnich latach życia schorowanego i wręcz odpychającego.

Człowieka, którego tak naprawdę niewiele osób znało i rozumiało. Człowieka, który być może nie znał i nie rozumiał sam siebie.

Omilianowicz Magda, Świątkowska Katarzyna. Jedz mądrze: fakty i mity o zdrowym odżywianiu. Warszawa: Buchmann, 2021

jedz madrze fakty i mity o zdrowym odzywianiu

O co chodzi z tym glutenem? Czy picie wody naprawdę odchudza? I dlaczego popularna dieta głodówkowa może zakończyć się w szpitalu. Katarzyna Świątkowska, lekarka i autorka popularnego bloga „Mity kontra fakty”, w błyskotliwej rozmowie z dziennikarką, Magdą Omilianowicz rozprawia się ze wszystkimi mitami, które narosły wokół tematu odchudzania. Na warsztat biorą najbardziej popularne diety, powszechne przekonania i dietetyczne trendy i analizują je z medycznego i naukowego punktu widzenia. „Diety. Fakty i mity” to fascynująca rozmowa, z której jednoznacznie wynika, że sposób na odchudzanie jest jeden. Jedz mniej, ruszaj się więcej. I to by było tyle w temacie.

Pawłowska-Krać Aneta. Głośnik w głowie: o leczeniu psychiatrycznym w Polsce. Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2022

glosnik w glowie o leczeniu psychiatrycznym

Co czwarty Polak w jakimś momencie życia miał kłopoty ze zdrowiem psychicznym – wynika z badania dotyczącego kondycji psychicznej mieszkańców Polski. To znaczy, że ponad osiem milionów osób w naszym kraju doświadczało lub doświadcza zaburzeń psychicznych. Ale z powodu słabej dostępności pomocy – i uprzedzeń wobec ludzi chorych – do psychologa lub psychiatry trafiło zaledwie szesnaście procent.

Problem chorób i zaburzeń psychicznych dotyka osób w każdym wieku, od dzieci po ludzi starszych. Cierpią między innymi na schizofrenię, depresję, uzależnienia, zaburzenia odżywiania czy zaburzenia rozwojowe. Często kłopoty sprawia już postawienie diagnozy, leczenie jest jeszcze większym wyzwaniem. To proces, który może trwać latami, wymaga cierpliwości, elastyczności, wytrwałości – tak pacjenta, jak i lekarzy. Wymaga też dobrego planu – i pieniędzy.

Jak to wygląda w Polsce? Aneta Pawłowska-Krać rozmawia z pacjentami i ich rodzinami, z psychiatrami, pielęgniarzami i pielęgniarkami i kreśli obraz polskiej psychiatrii, niestety w ciemnych barwach. Pacjenci są hospitalizowani za późno, zostają w szpitalach za długo, nie mają tam odpowiedniego wsparcia i opieki, są faszerowani lekami i wypuszczani z oddziałów bez wskazówek, jak radzić sobie dalej. Trudno jednak całą winą obarczać personel szpitali i poradni – jest tak nieliczny i przeciążony, że zwyczajnie nie może poświęcić pacjentom tyle uwagi, ile potrzebują.

Czy jest wyjście z tej sytuacji? Autorka przygląda się rozwiązaniom przyjętym w innych krajach, analizuje wdrażaną obecnie z pewnym trudem reformę psychiatrii. I choć widać światełko w tunelu, nie sposób stwierdzić, czy to wyjście, czy może rozpędzony pociąg, który zbliża się w naszym kierunku i już za późno, by uniknąć kolizji.

Potaczała Krzysztof. Świerczewski: śmierć i kult bożyszcza komunizmu. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2021

swierczewski smierc i kult bozyszcza

Przez ponad 60 lat do niewielkich Jabłonek w Bieszczadach rokrocznie "pielgrzymowały" tysiące Polaków. Pojedynczo i grupowo oddawali hołd poległemu właśnie tutaj generałowi Karolowi Świerczewskiemu, postaci wykreowanej przez ludową władzę nie tylko na narodowego bohatera, ale wręcz komunistycznego świętego. Świerczewski stał się bożyszczem peerelu. Jego imię nadawano ulicom, szkołom i zakładom przemysłowym, znalazło się na sztandarach wojskowych i harcerskich, a jego podobizna w końcu ozdobiła znaczki pocztowe i zielony pięćdziesięciozłotowy banknot.

Przed wystawionym generałowi pomnikiem w Jabłonkach składano przysięgi na wierność ojczyźnie, osądzano zmyślonych wrogów, śpiewano patriotyczne pieśni, ale też handlowano pokątnie złotą biżuterią i pito wódkę zakąszaną kiełbasą z rożna.

W 1977 roku w obchodach trzydziestolecia śmierci "Waltera" uczestniczyło - jak podały media - blisko 15 tysięcy osób. A ledwie na dwa lata przed upadkiem PRL-u ku czci generała zbudowano u podnóża gór gigantyczne muzeum, przez co zabrakło pieniędzy na nową szkołę w Baligrodzie.

Dlaczego nieprzebrane rzesze biły pokłony pomnikowi generała, choć pewna część wiedziała o jego zbrodniach? W pasjonującym reportażu autor odkrywa kulisy śmierci i kultu Świerczewskiego "Waltera" - bożyszcza komunizmu, alkoholika, kobieciarza, nieobliczalnego dowódcy i agenta sowieckiego wywiadu.

zelenski

Tej postaci nie trzeba przedstawiać. Popularny aktor komediowy, który zagrał rolę prezydenta, a następnie naprawdę nim został. Prezydent, który stał się mężem stanu oraz symbolem walki o wartości demokratyczne, naśladowany przez największych politycznych graczy. Już teraz historia jego życia to fascynujący zapis dojrzewania do roli, o którą jeszcze jakiś czas temu nikt by go nie podejrzewał: przywódcy państwa, które odważnie przeciwstawiło się rosyjskiej agresji.

Jak wyglądało dzieciństwo prezydenta Ukrainy, jego dom rodzinny oraz relacje z równieśnikami? W jaki sposób żydowskie pochodzenie wpłynęło na jego dalsze wybory? Co mówią o nim ci, którzy go znali, zanim zyskał sławę? Jak wyglądała jego droga do kariery aktorskiej, a nawet – celebryckiej? Kiedy i dlaczego Zełenski zdecydował się wkroczyć do świata polityki i w jaki sposób zdobył tak ogromne poparcie społeczne? Jakim przywódcą był przed wybuchem wojny? Ale także: jaki jest w życiu prywatnym i czy oliwkowy to naprawdę jego ulubiony kolor? Opowieść o niezwykłej drodze przebytej od studenta prawa, rozśmieszającego cały kraj aktora i kabareciarza, po przywódcę politycznego, z którym liczą się najważniejsi zachodni politycy, śledzonego przez miliony osób na Instagramie.

obled na krancu swiata

Niezwykle wstrząsająca, prawdziwa historia walki o przetrwanie jednej z wczesnych ekspedycji polarnych, której losy bardzo się skomplikowały, gdy w 1897 roku lód uwięził statek Belgica wraz z załogą na całą antarktyczną, pozbawioną słońca zimę. Czerpiąc z dzienników i pamiętników członków wyprawy oraz korzystając z dostępu do dziennika pokładowego Belgiki, autor stworzył fascynującą opowieść o ludziach zmuszonych poznać swoje granice, tak wyjątkową, że nawet dziś NASA posiłkuje się nią, prowadząc badania nad wpływem izolacji na uczestników przyszłych misji na Marsa. Obłęd na krańcu świata to w równej mierze marynistyczny thriller, jak i gotycki horror, zapewniający niezapomnianą podróż w otchłań grozy.

Sawińska Anna. Przesłonięty uśmiech: o kobietach w Korei Południowej. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2022

przesloniety usmiech kobiety

Jihye mnóstwo czasu i pieniędzy poświęca na to, by dopasować się do kanonu koreańskiego piękna. Jiyoung wiele lat zajęło zrozumienie, że nie musi spełniać oczekiwań mężczyzn. Yoona trafiła w tryby brutalnego świata usług seksualnych. Eunju po dzieciństwie spędzonym na emigracji miała problem z dostosowaniem się do rygorystycznych wymogów rodzimej kultury. Singielka Haesoo realizuje się w branży producentów gier VR.

Anna Sawińska, która przez kilkanaście lat mieszkała w Seulu, poznała świat koreańskich kobiet od podszewki. To świat, który zmienia się zaskakująco powoli, jest pełen nierówności i szowinizmu, przemilczanej przemocy domowej i presji, by dostawać się do sztywnych struktur rodzinnych i społecznych. Bywa zaskakujący, z daleka wydaje się też bardzo odmienny od naszego.

Jednak – jak mówi autorka – na poziomie tego, co prawdziwie istotne, jest to książka o kobietach, bez względu na to, gdzie się urodziły i jakim językiem mówią.

Staaf Danna. Monarchowie mórz: niezwykła opowieść o pięciuset milionach lat ewolucji głowonogów. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2022

monarchowie morz

Głowonogi rządzą! Pierwsze w historii Ziemi prawdziwie istotne zwierzęta, są nadal wśród nas. Ich fascynujące drzewo genealogiczne obejmuje między innymi kałamarnice, ośmiornice czy łodziki. Były wynalazcami pływania i panowały w morzach przez miliony lat. Ale kiedy u ryb wyewoluowały szczęki, głowonogi musiały zacząć się bronić (albo zostać zjedzone). U niektórych pojawiły się kolce, inne porzuciły muszle, otwierając niezmierzone bogactwo innowacji: mistrzowskiego kamuflażu, napędu odrzutowego wspomaganego płetwami i wspaniałej inteligencji, której jeszcze nie potrafimy dokładnie zmierzyć. W "Monarchach mórz" biolog morska Danna Staaf opowiada o tym, jak te niezwykłe stworzenia rządziły w głębinach i dlaczego nadal pozostają przedmiotem naszego podziwu. Ta wciągająca książka ma szansę zrobić dla głowonogów to, co paleontolodzy w latach sześćdziesiątych zrobili dla dinozaurów - pokazać, jak bardzo są wyjątkowe i fascynujące.

Stone Sharon. Pięknie jest żyć dwa razy. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2022

pieknie jest zyc dwa razy

Opowiadając swoją historię Sharon Stone mówi o drodze do uzdrowienia, miłości i celu.

Stone, jedna z najbardziej znanych aktorek na świecie, doznała rozległego wylewu, który kosztował ją nie tylko zdrowie, ale także karierę, rodzinę, majątek i globalną sławę. W „Pięknie jest żyć dwa razy” aktorka pisze o wysiłkach by odbudować swoje życie i powolnej drodze do odzyskania pełni siebie i pełni zdrowia. W branży, która nie akceptuje porażek, w świecie, w którym zbyt wiele głosów jest uciszanych, Stone znalazła siłę by powrócić, odwagę, by zabierać głos i wolę by zmieniać życia mężczyzn, kobiet i dzieci na całym świecie.

W tej intymnej książce, tak szczerej, jak osobista rozmowa, Stone opowiada o przełomowych rolach, przyjaźniach zmieniających życie, najgorszych rozczarowaniach i największych osiągnięciach. Zdradza, jak od przemocowego dzieciństwa doszła do kariery w branży, która pod wieloma względami, pod przykrywką pieniędzy i przepychu, stosuje takie same metody. Opisuje siłę i sens, które odnalazła w swoich dzieciach i działalności humanitarnej. A w końcu dzieli się tym, jak walczyła by odnaleźć nie tylko swoją prawdę, ale też pojednanie i miłość rodziny.

Stone trafiała na pierwsze strony gazet nie tylko z powodu urody i talentu, ale także przez swoją szczerość i niezgodę by „udawać miłą”. I właśnie te cechy sprawiają, że jej wspomnienia mają taką siłę. „Pięknie jest żyć dwa razy” jest książką dla zranionych i dla ocalałych; jest celebracją kobiecej siły i odporności, rachunkiem i wezwaniem do działania. Jest dowodem na to, że nigdy nie jest za późno, by zabrać głos.

Surosz Mariusz. Ach, te Czeszki! Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2022

ach te czeszki

Główną bohaterką każdego z ośmiu reportaży składających się na tę książkę jest kobieta, ale jej indywidualny los stanowi w gruncie rzeczy punkt wyjścia do opowiedzenia o Czechosłowacji w XX wieku – od międzywojnia przez czasy wojenne po Praską Wiosnę i aksamitną rewolucję.

Opisując życie tych niezwykłych kobiet, okrutnie skonfrontowanych z bezwzględną historią, Mariusz Surosz udowadnia, że wciąż za mało wiemy o naszych południowych sąsiadach. Jednocześnie, konsekwentnie burząc stereotypy na temat Czechów, opowiada uniwersalną historię o ludziach żyjących w cieniu totalitaryzmów.

Szczygieł Mariusz. Fakty muszą zatańczyć. Warszawa: Dowody na Istnienie, 2022

fakty musza zatanczyc

Dlaczego bez szczegółu nie ma ogółu? Czym różni się fakt od faktu podanego czytelnikom? Czy na pewno Z zimną krwią Trumana Capote’a jest pierwszą powieścią non-fiction? Do czego może służyć reporterowi bardzo długi szalik? Dlaczego Hanna Krall jest Mondrianem reportażu, a nie Chagallem? Czego uczyła reporterki i reporterów „Gazety Wyborczej” Małgorzata Szejnert? Jak Ryszard Kapuściński używał pisarskiej wolności? Czy reportaż gonzo to tylko Ameryka po narkotykach? Czy reporter może używać fantazji? A może reportaż to jedynie „wiara, że coś się zdarzyło”?

„Słowo w reportażu ma rolę świadka. Niestety, świadek czasem mija się z prawdą, chociaż przysięgał, że nie skłamie – pisze Szczygieł. – My, reporterzy i reporterki, jesteśmy w potrójnym klinczu (taki raczej w sporcie nie istnieje, ale chcę podkreślić złożoność sytuacji). Z jednej strony jest świat, którego kołem zamachowym bywa kłamstwo, i są rozmówcy o niestabilnej pamięci. Z drugiej – mamy tylko siebie: nasze oczy, nasze uszy i nasze mózgi, a więc bardzo ograniczony aparat postrzegania. Z trzeciej – nieobiektywny, uznaniowy język, który nie umie być wiarygodnym świadkiem”.

Nowa książka Mariusza Szczygła jest esejem napisanym z miłości do reportażu. To lektura dla wszystkich, którzy kochają ten gatunek oraz dla tych, którzy mają wątpliwości, czy jest wiarygodny, a także poradnik dla tych, którzy sami chcą pisać.

szwedzka sztuka kochania o milosci i seksie

Szwedzka sztuka kochania – odważnie, bez masek i moralizowania.

W "Szwedzkiej sztuce kochania" wysłuchacie głosów i historii ludzi znanych i opiniotwórczych, którzy opowiedzą o tym, o czym nigdy wcześniej publicznie nie mówili, oraz ludzi zupełnie nieznanych, ale fascynujących i świadomych swoich wyborów. Przeczytacie o wszelkich rodzajach związków, o monogamii i poliamorii, o tantrze, o związkach tęczowych i queerowych rodzinach, będzie o wierności i zdradzie, o związkach otwartych i skrajnej wolności seksualnej, a także o miłości po miłości. Spotkacie ludzi pięknych, mądrych i wolnych. Dowiecie się, jak ma się do rzeczywistości słynny mit o „szwedzkim grzechu”.

Katarzyna Tubylewicz uświadamia, że za rzadko toczy się w Polsce poważna i otwarta dyskusja o uczuciach, o wzajemnych relacjach, pokazuje, jak jesteśmy spętani konserwatywną narracją. Udowadnia, że miłość i erotyka to jedne z najważniejszych życiowych doświadczeń.

i ze ci nie odpuszcze najbardziej mordercze kobiety

Z tej książki dowiesz się:

Czy istniały samurajki?
Jak przygotować skuteczną truciznę?
Kto był pierwszą seryjną morderczynią w dziejach?
Dlaczego Krwawa Mary była Krwawą Mary?

Jennifer Wright, autorka bestsellerów Co nas (nie) zabije. Największe plagi w historii ludzkości oraz I (nie) żyli długo i szczęśliwie. Najgorsze rozstania w historii tym razem zabiera nas w szaloną podróż do historii, z której trudno będzie wyjść z głową na karku!

I że ci (nie) odpuszczę to pełna galeria niezwykle ciekawych kobiecych postaci. To nie tylko krwawe narkotykowe baronki, celne pilotki myśliwców, ale także mordercze władczynie i zabójcze buntowniczki. Z tej książki dowiecie się jak najskuteczniej otruć męża, co zrobić, aby nie dać się złapać oraz jak kończy się niekontrolowany gniew.

Książki dobre nie tylko w teorii!

Zaraska Marta. Tajemnice długowieczności: jak przyjaźń, życzliwość i optymizm pomagają dożyć stu lat. Warszawa: Wydawnictwo WAB, 2022

tajemnice dlugowiecznosci jak przyjazn optymizm

Marta Zaraska, znana i lubiana dziennikarka specjalizująca się w publikacjach naukowych bierze na warsztat temat długowieczności i mitów związanych z tzw. zdrowym trybem życia. Czy dieta bezglutenowa i regularne ćwiczenia na siłowni uchronią nas przed starzeniem? Na ile mogą pomóc nam łykane w tabletkach suplementy i gotowane na parze brokuły?

Autorka przeanalizowała setki badań, prac naukowych i eksperymentów wyciągając bardzo ciekawe wnioski dotyczące tego, co w naszym życiu powinno być naprawdę ważne, jeśli chcemy żyć jak najdłużej. To napisana przystępnym językiem, dobrze udokumentowana i niepozbawiona praktycznego wymiaru opowieść o dobrych nawykach, wadze relacji społecznych i zaangażowaniu w rozwój osobisty, które pomagają żyć dłużej i lepiej.

Żelazowska Magdalena. Nowy Jork: opowieści o mieście. Warszawa: Wydawnictwo Luna, 2022

nowy jork opowiesci o miescie

"Nowy Jork. Opowieści o mieście” to zapis codziennego życia w jednej z najbardziej ekscytujących metropolii świata.

Nowy Jork jest miastem, które od początku swojego istnienia przyciąga odważnych, zdeterminowanych i nietuzinkowych ludzi. Ci, którzy mieli odwagę tu przyjechać i zacząć nowe życie, stworzyli miejsce absolutnie wyjątkowe, od wieków poruszające masową wyobraźnię. Oprócz przeprowadzki i stopniowego zatapiania się autorki w fascynującą, a czasem zaskakującą codzienność Wielkiego Jabłka książka opisuje nowojorczyków, ich mentalność i mieszkania, najciekawsze fakty z historii metropolii, najpiękniejsze budynki, w tym legendarne drapacze chmur. Przedstawia też najbardziej spektakularne oraz inspirujące nowojorskie kariery i kobiece życiorysy. Pokazuje najsłynniejsze sklepy na Manhattanie, smaki prosto z ulic, uroki różnych pór roku, ale także to, co drażni oraz uwiera w mieście marzeń.

Notatki przygotowano na podstawie informacji zawartych na stronach internetowych wydawnictw.